Sport als economische impuls

Steeds vaker vinden grote sportevenementen plaats in opkomende of niet-westerse landen. Naast een stimulans voor de lokale economie betekent zo’n evenement ook een flinke impuls voor het imago van het land. We nemen een kijkje onder de motorkap van Beijing 2008 en Zuid-Afrika 2010.

In augustus 2008 vinden de Olympische Spelen plaats in Beijing, de hoofdstad van China. De organisatie van een dergelijk mega-evenement betekent voor China een stevige stok achter de deur om de snelgroeiende metropool flink in de steigers te zetten. Een van de thema’s is bijvoorbeeld ‘Green Olympics’. Beijing staat niet bepaald bekend om zijn milieuvriendelijke karakter. In  aanloop naar de Spelen wordt daarom 12.000 hectare aan groenstroken aangelegd en worden vervuilende ondernemingen verplaatst. Daarnaast wordt 5,4 miljard dollar geïnvesteerd in de bouw van afvalwaterzuivering- en afvalverwerkinginstallaties.

Duurzame energie

Verder zal er veel gebruik worden gemaakt van duurzame energie. 20% van de elektriciteitsvoorziening van de stadions zal van windenergie afkomstig zijn. De verwarming en airconditioning van de Olympische gebouwen zullen werken op geothermische energie, terwijl 80 à 90% van de straatverlichting om en nabij de stadions zal worden gevoed door zonne-energie. Daarnaast moet 90% van de openbare voertuigen en taxi’s rijden op schone brandstof.

Nieuwe banen

De Spelen zullen ook veel werkgelegenheid creëren. The Beijing Municipal Statistics Bureau heeft becijferd dat er 1,8 miljoen nieuwe banen bij zullen komen. Het bureau schat dat tussen 2004 en 2008 in totaal zo’n 35 miljard dollar wordt geïnvesteerd, wat in Beijing en omgeving zal zorgen voor een enorme impuls voor de bouw-, communicatie- en milieubeschermingindustrie. De investeringen zullen voor Beijing naar verwachting zorgen voor gemiddeld 0,8%-punt aan extra economische groei per jaar. Zo’n 12,3 miljard dollar is bestemd voor de bouw en vernieuwing van de infrastructuur. Zo wordt er 300 kilometer aan spoorweg en 600 kilometer aan snelweg aangelegd. Verder wordt er ruim 2 miljard dollar in stadions geïnvesteerd.

Dienstensector

De banencreatie zal pieken in 2007 en 2008, als met name de dienstensector een snelle groei zal laten zien. Zo moeten er in het jaar van de Spelen 800 hoogwaardige hotels operationeel zijn, tegen ruim 600 momenteel. Verwacht wordt dat in 2008 4,4 miljoen buitenlandse en 150 miljoen Chinese toeristen de stad zullen bezoeken. De groei van de dienstensector is erg belangrijk voor de ontwikkeling van de economische structuur van de stad. De dienstensector zal in 2008 circa 70% van de economie van Beijing uitmaken, 10% meer dan het huidige niveau. Voor steden in ontwikkelde landen geldt doorgaans dat de dienstensector ruim 80% van de economie uitmaakt.

Zuid-Afrika zet in op groeispurt

In de zomer van 2010 is Zuid-Afrika 4 weken lang het centrum van de wereld. De meest ontwikkelde opkomende markt ter wereld organiseert dan het wereldkampioenschap (WK) voetbal. Dit evenement kan een grote stimulans zijn voor de Zuid-Afrikaanse economie, zowel op de korte als lange termijn. Het op de Olympische Spelen na grootste sportevenement van de wereld zal niet alleen miljarden tv-kijkers trekken, maar naar schatting ook zo’n 3 miljoen internationale bezoekers. Daarnaast zullen er veel media aanwezig zijn, evenals de 24 voetbalteams en hun begeleiding. Dit vergt grote investeringen in vooral de infrastructuur en bouwprojecten.

Investeringen

Tussen nu en 2010 trekt de Zuid-Afrikaanse overheid enkele miljarden dollars uit voor de bouw en renovatie van stadions, het wegen- en spoornetwerk, de luchthavens en huisvesting. Daarnaast wordt de Gautrain aangelegd, een hogesnelheidslijn die Johannesburg, Pretoria en Johannesburg International Airport met elkaar verbindt. Volgens consultancybureau Grant Thornton zal het WK Voetbal naar schatting 21,3 miljard rand (3,45 miljard dollar) in de Zuid-Afrikaanse economie ‘rondpompen’. Het aantal arbeidsplaatsen dat het WK oplevert, wordt geschat op 159.000. De toeristische sector zal profiteren van de circa 3 miljoen bezoekers die het WK zal trekken, terwijl bouw- en installatiebedrijven enkele miljarden rand tegemoet kunnen zien die worden geïnvesteerd in de infrastructuur van het land.

De indirecte ‘spin-offs’ zoals een verbetering van het imago buiten Zuid-Afrika kunnen echter nog een grotere invloed teweeg brengen voor de economie. “De economie zal een grote directe injectie krijgen”, aldus econoom Goolam Ballim van de Standard Bank. “Maar de indirecte invloed kan van veel meer betekenis zijn voor een duurzame economische stimulans in de daaropvolgende jaren. Het zal helpen de perceptie die een groot aantal buitenlandse investeerders heeft van Afrika en Zuid-Afrika te veranderen.”

Risico’s

Volgens Emerging Markets-strateeg Maarten-Jan Bakkum van ABN AMRO Asset Management zijn er echter ook risico’s. “Zuid-Afrika is jarenlang voorzichtig geweest wat de begroting betreft en nu maakt het zich op voor een groeispurt. Dat ze ambitieus zijn is goed, maar ze moeten wel goed nadenken over wat wel en niet kan”, zegt Bakkum. “Voor de verbetering van de infrastructuur en huisvesting zijn veel ingenieurs en geschoolde vaklui nodig. Daar is nu nog een groot tekort aan en dat kan voor problemen gaan zorgen. Daarnaast brengen de investeringen een groter tekort op de lopende rekening met zich mee, wat de financiering kan bemoeilijken. Er zijn dus de nodige risico’s, maar aan de andere kant is de groeispurt noodzakelijk voor de ontwikkeling van de economie.” Bakkum is echter niet pessimistisch. “Nadat bekend werd dat de organisatie van het WK werd toegewezen, is het zelfvertrouwen van de Zuid-Afrikaan enorm gegroeid. Zo was er vrijwel direct een toename van de binnenlandse consumptie te zien. Maar ik geloof dat ze zich nogal zorgen maken over de magere prestaties van hun nationale elftal.”

Jacco de Winter, BeursBulletin.nl